KATECHIZM KATOLICKI

KATECHIZM KATOLICKI – Podstawy wiary katolickiej

Rozdział I

O ZNAKU KRZYŻA ŚWIĘTEGO

Kto się nazywa i jest chrześcijaninem?

Chrześcijaninem nazywa się i jest ten, kto przyjął sakrament chrztu, przez który wchodzi się do Kościoła Chrystusowego.

A kto jest chrześcijaninem w znaczeniu ściślejszym i pełnym?

W znaczeniu ściślejszym i pełnym chrześcijaninem jest człowiek ochrzczony, który wyznaje prawdziwą i całą wiarę Chrystusową, czyli katolik; jeżeli przy tym zachowuje prawo Chrystusowe, wówczas jest dobrym chrześcijaninem.

Co jest zewnętrznym znakiem chrześcijanina?

Zewnętrznym znakiem chrześcijanina jest znak Krzyża Świętego.

Dlaczego znak Krzyża Świętego jest znakiem chrześcijanina?

Znak Krzyża Świętego dlatego jest znakiem chrześcijanina, ponieważ przezeń wyznajemy na zewnątrz główne tajemnice wiary chrześcijańskiej.

Które są główne tajemnice wiary chrześcijańskiej?

Główne tajemnice wiary chrześcijańskiej są następujące:

a. tajemnica jednego Boga w trzech rzeczowo różnych Osobach: w Ojcu, Synu i Duchu Świętym

b. tajemnica Odkupienia ludzkiego przez wcielenie, mękę i śmierć Jezusa Chrystusa, Syna Bożego.

Jakim sposobem znak Krzyża Świętego wskazuje na te dwie tajemnice wiary chrześcijańskiej?

Znak Krzyża Świętego wskazuje na te dwie tajemnice wiary chrześcijańskiej, ponieważ słowa jego oznaczają jedność Boga w trzech różnych Osobach, kształt zaś Krzyża, który opisujemy ręką, przypomina Odkupienie, dokonane na drzewie Krzyża przez Jezusa Chrystusa.

A dlaczego jest pożyteczne, a nawet bardzo pożyteczne często i pobożnie żegnać się

Krzyżem Świętym?

Ponieważ znak ten, gdy się go czyni należycie, jest zewnętrznym aktem wewnętrznej wiary, i dlatego ma on tę moc, że pobudza wiarę, zwycięża wzgląd ludzki, oddala pokusy, odwraca niebezpieczeństwa grzechu i zjednywa u Boga inne łaski.

Rozdział II

O OBJAWIENIU BOŻYM

Czy przyrodzonym światłem rozumu możemy Boga poznać i udowodnić?

Przyrodzonym światłem rozumu, wnioskując ze stworzeń o stwórcy, ze skutku o przyczynie, z rzeczy stworzonych możemy na pewno poznać i udowodnić Boga jednego i prawdziwego, początek i koniec wszystkich rzeczy, stwórcę i Pana naszego.

Czy oprócz przyrodzonego światła rozumu możemy jeszcze inną drogą poznać Boga?

Oprócz przyrodzonego światła rozumu możemy Boga poznać również inną drogą, to jest przez wiarę, bo podobało się Jego mądrości i dobroci objawić rodzajowi ludzkiemu samego Siebie i odwieczne swej woli postanowienia przez nadprzyrodzone objawienie.

Gdzie się mieszczą prawdy od Boga objawione?

Prawdy od Boga objawione mieszczą się w Piśmie św. i w Tradycji.

Co to jest Pismo święte?

Pismo święte są to księgi Starego i Nowego Testamentu, które napisane pod natchnieniem Ducha Świętego, Boga mają za autora i jako takie zostały powierzone Kościołowi od samego Boga.

Co nazywamy Tradycją?

Tradycją nazywamy wszystkie prawdy razem wzięte, które apostołowie otrzymali bądź z ust. Samego Chrystusa, bądź też z natchnienia Ducha Świętego, a które podawane jakby z rąk do rąk i przechowywane w Kościele Katolickim dzięki nieprzerwanemu następstwu, doszły aż do nas.

Czego nam przede wszystkim potrzeba do zbawienia?

Do zbawienia potrzeba nam przede wszystkim wiary w prawdy, które Bóg objawił, a Kościół nam do wierzenia podaje.

Rozdział III

O SKŁADZIE APOSTOLSKIM

Dlaczego to zestawienie prawd wiary nazywa się Składem Apostolskim?

To zestawienie prawd wiary nazywa się Składem Apostolskim, ponieważ zawiera streszczenie głównych prawd, przekazanych przez apostołów, i od najdawniejszych czasów było w użyciu jako hasło chrześcijan.

Co oznacza słowo Wierzę?

Słowo Wierzę oznacza to samo, co: dla powagi Boga objawiającego mocno przystaję na prawdy zawarte w Składzie Apostolskim.

Co oznaczają słowa: Wierzę w Boga?

Słowa Wierzę w Boga oznaczają to samo, co: mocno wierzę, że Bóg jest, i do Niego dążę jako do najwyższego i najdoskonalszego dobra i celu ostatecznego.

Co rozumiesz przez słowo Bóg?

Przez słowo Bóg rozumiem ducha najczystszego (czyli byt duchowy zupełnie prosty i niezmienny), co do rozumu i woli oraz wszelkiej doskonałości nieskończonego, w sobie ze siebie najszczęśliwszego.

Jakie są główne doskonałości czyli przymioty Boskie?

Główne doskonałości czyli przymioty Boskie są następujące:

Bóg jest:

a) wieczny, bo nie ma, ani mieć nie może, początku, ni końca, ni następstwa;

b) wszystkowiedzący, bo wszystko dobrze zna, także to, co będzie w przyszłości mocą wolnych czynów ludzkich, nawet uczucia serca i ukryte myśli;

c) niezmierzony, bo jest w niebie, na ziemi i na wszystkich miejscach, które są i być mogą;

d) sprawiedliwy, bo oddaje każdemu według jego zasług w tym, lub z pewnością w przyszłym życiu;

e) dobry, bo nieskończoną dobrocią, mocą i mądrością wszystko stworzył, utrzymuje i rządzi

wszystkim; dobra, których używamy, pochodzą od Niego; wysłuchuje łaskawie prośby błagających;

Czy Bóg dba o wszystkie rzeczy, które stworzył?

Bóg dba o wszystkie rzeczy, które stworzył, gdyż je wprost utrzymuje, strzeże ich – w przeciwnym razie wróciłyby natychmiast w nicość – i kieruje nimi tak, iż nie ma ani być nie

może niczego, co by się działo bez woli Bożej lub dopustu Bożego.

Jak się nazywa staranie, które Bóg ma o rzeczy stworzone?

Staranie, które Bóg ma o to, co stworzył, nazywa się Opatrznością Bożą.

Dlaczego tedy Bóg nie przeszkadza grzechowi?

Bóg nie przeszkadza grzechowi, ponieważ dał człowiekowi wolność wraz z pomocą łaski, aby człowiek sam był sprawcą albo swego szczęścia, albo swej zguby, zależnie od tego, czy współdziała z łaską lub się jej sprzeciwia; ale Bóg nawet z nadużycia wolności cudownie wyprowadza dobro, aby zawsze i wszędzie jaśniała Jego sprawiedliwość i miłosierdzie.

A dlaczego Bóg chce albo dopuszcza wszelkiego rodzaju zło fizyczne, które nas trapi w

tym śmiertelnym życiu?

Wszelkiego rodzaju zło fizyczne, które nas trapi w tym życiu śmiertelnym, Bóg chce albo dopuszcza dlatego, by ukarać grzech, albo by nawrócić grzeszników do Siebie, albo żeby sprawiedliwych doświadczać i uczynić ich godnymi nagrody wiekuistej, albo też przez wzgląd na jakieś wyższe dobro.

Jaką władzę mają złe duchy nad ludźmi?

Złe duchy za dopuszczeniem Bożym mogą ludziom wyrządzać krzywdę na rzeczach zewnętrznych i na ich własnych osobach, biorąc także ich ciała w posiadanie; mogą również ludzi nakłaniać do grzechów przez pokusy; nie mogą jednak szkodzić ich zbawieniu wiecznemu bez ich dobrowolnej zgody.

Co to jest człowiek?

Człowiek jest to stworzenie, składające się z duszy rozumnej i ciała organicznego.

W jakim celu Bóg stworzył człowieka?

Bóg stworzył człowieka w tym celu, żeby człowiek poznał Boga, miłował Go i służył Mu, i tak po śmierci posiadłszy Boga przez uszczęśliwiające oglądanie Go twarzą w twarz, cieszył się Nim na wieki w niebie.

Na czym polega uszczęśliwiające oglądanie Boga?

Uszczęśliwiające oglądanie Boga polega na widzeniu istoty Bożej, ukazującej się bezpośrednio, bez zasłony, jasno i otwarcie; dusza do Niego może dotrzeć tylko przez światło chwały; z takiego oglądania i zażywania człowiek dostępuje prawdziwej i pełnej szczęśliwości, która się nigdy nie skończy, i to jest żywot wieczny.

W jakim znaczeniu powiedziano w Piśmie św., że Bóg uczynił człowieka na obraz i podobieństwo swoje?

W Piśmie św. powiedziano, że Bóg uczynił człowieka na obraz i podobieństwo swoje, ponieważ uczynił człowieka obdarzonego rozumem i wolną wolą, a rozumem i wolną wolą człowiek w osobliwy sposób naśladuje naturę Bożą; zarazem Bóg wyniósł człowieka do porządku nadprzyrodzonego.

Jaki zakaz dał Bóg pierwszym ludziom, postawionym w stanie nadprzyrodzonym?

Pierwszym ludziom, postawionym w stanie nadprzyrodzonym, Bóg dał taki zakaz, żeby nie jedli z owocu drzewa znajomości dobrego i złego.

Czy pierwsi ludzie trzymali się zakazu Boskiego?

Pierwsi ludzie nie trzymali się nakazu Boskiego, i dlatego za ciężki grzech pychy i nieposłuszeństwa utracili sprawiedliwość i świętość, i wypędzeni z raju ziemskiego, ulegli pożądliwościom, śmierci i innym boleściom i nędzom życia.

Czy Bóg rodzaj ludzki zostawił w stanie grzechu pierworodnego?

Nie, lecz spowodowany nieskończonym miłosierdziem swoim, zaraz obiecał, a w swoim czasie dał Odkupiciela; jest nim Jezus Chrystus, Syn Boży, który stał się człowiekiem, aby przez wiarę w Niego i przez Jego zasługi ludzie, zjednoczeni z Nim wiarą i miłością, nawet przed Jego przyjściem mogli być zbawieni.

Jakie są główne dowody, nakłaniające nas do przyjęcia Bóstwa Jezusa Chrystusa?

Oto główne dowody, nakłaniające nas do przyjęcia Bóstwa Jezusa Chrystusa:

a. stałe nauczanie Kościoła Katolickiego;

b. proroctwa Starego Testamentu, które wskazują naprzód, że obiecany Odkupiciel

jest prawdziwym Bogiem;

c. świadectwo Boga Ojca, mówiącego: „Ten jest Syn mój miły, w którym sobie

upodobał, Jego słuchajcie.”;

d. świadectwo samego Jezusa Chrystusa, potwierdzone świętością Jego życia,

proroctwami i cudami, a zwłaszcza cudem zmartwychwstania;

e. nauka apostołów;

f. wyznanie tylu męczenników;

g. cudowne rozkrzewianie się i zachowanie Kościoła.

Dlaczego Syn Boży, stawszy się człowiekiem, nazywany jest Jezus?

Syn Boży, stawszy się człowiekiem, z woli samego Boga nazywany jest Jezus, czyli Zbawiciel, ponieważ przez mękę i śmierć swoją wybawił nas od grzechu i potępienia wiekuistego.

Po co Jezus Chrystus ustanowił Kościół?

Jezus Chrystus ustanowił Kościół po to, aby dalej pełnił w świecie Jego zadanie, aby mianowicie w Kościele i przez Kościół aż do skończenia świata ludziom były przydzielane owoce Odkupienia, dokonanego na krzyżu

Czym więc jest Kościół, ustanowiony przez Jezusa Chrystusa?

Kościół, ustanowiony przez Jezusa Chrystusa, jest społecznością widzialną ludzi ochrzczonych, którzy zjednoczeni wyznawaniem tej samej wiary i węzłem wzajemnej zależności dążą do tego samego celu duchownego pod zwierzchnictwem Papieża rzymskiego i Biskupów, pozostających w jedności z nim.

Jak się różni Kościół, przez Jezusa Chrystusa ustanowiony, od innych kościołów, które noszą nazwę chrześcijańskich?

Kościół ustanowiony przez Jezusa Chrystusa, różni się od innych kościołów, które się nazywają chrześcijańskimi, znamionami, mianowicie jednością, świętością, powszechnością (katolickością) i apostolskością; Jezus Chrystus przyznał je Kościołowi swojemu, i znajdują się one tylko w Kościele Katolickim, którego głową jest Ojciec Święty w Rzymie.

Co to jest władza nauczania?

Władza nauczania jest to prawo i obowiązek Kościoła strzeżenia, wykładania, obrony i głoszenia nauki Jezusa Chrystusa wszystkiemu stworzeniu niezależnie od jakiejkolwiek władzy ludzkiej.

Co mogą i powinni czynić Biskupi we własnej diecezji na mocy władzy nauczania?

Biskupi we własnej diecezji na mocy władzy nauczania mogą i powinni albo sami, albo przez drugich prawdy wiary i obyczajów, przyjęte przez Kościół, podwładnym w stosowny sposób podawać i wpajać, niebezpieczne dla wiary nowości odpierać i w razie potrzeby donosić o nich najwyższej władzy kościelnej.

W co wierzymy przez jedenasty artykuł Składu Apostolskiego: Ciała zmartwychwstanie?

Przez jedenasty artykuł Składu Apostolskiego: Ciała zmartwychwstanie, wierzymy że na końcu świata wszyscy umarli zostaną na nowo przywołani do życia i powstaną na sąd powszechny, przy czym każda dusza przyjmie na powrót to ciało, z którym była złączona za życia, aby się już nigdy odeń nie rozłączyć.

Rozdział IV

O DZIESIĘCIU PRZYKAZANIACH BOŻYCH, CZYLI O DEKALOGU

Co znaczy słowo Dekalog?

Słowo Dekalog znaczy to samo co dziesięć słów lub dziesięć przykazań, które Bóg dał Mojżeszowi na Górze Synaj, a Jezus Chrystus w Nowym Zakonie zatwierdził.

Jak winniśmy Boga czcić i wielbić?

Boga jako stwórcę wszystkiego, który nas utrzymuje i troszczy się o nas, i jest pierwszym naszym początkiem i ostatecznym celem, winniśmy czcić i wielbić wewnętrznymi i zewnętrznymi aktami uszanowania, które nam podaje sama natura, a jeszcze więcej objawienie; spośród tych aktów najważniejszym jest ofiara, która nie może być składana żadnemu stworzeniu

Czym grzeszy się przeciwko pierwszemu przykazaniu Dekalogu?

Przeciwko pierwszemu przykazaniu Dekalogu grzeszy się:

a. zabobonem, to jest bałwochwalstwem, wróżbiarstwem, czarnoksięstwem i

spirytyzmem, który zalicza się do wróżbiarstwa i czarnoksięstwa;

b. bezbożnością, to jest zaniedbywaniem modlitwy i należnej służby Bożej,

świętokradztwem i świetokupstwem.

Czego zakazuje Bóg przez drugie przykazanie Dekalogu: Nie będziesz brał imienia Boga

twego nadaremno?

Przez drugie przykazanie Dekalogu: Nie będziesz brał imienia Boga twego nadaremno, Bóg zakazuje wszelkiej zniewagi swego imienia.

Co Bóg nakazuje przez trzecie przykazanie Dekalogu: Pamiętaj, abyś dzień święty

święcił?

Przez trzecie przykazanie Dekalogu: Pamiętaj, abyś dzień święty święcił, Bóg nakazuje, abyśmy dni święte, to jest Jemu poświęcone, obracali na oddawanie czci Bogu z zaniechaniem zajęć i prac cielesnych.

Co nakazuje Bóg przez czwarte przykazanie Dekalogu: Czcij ojca swego i matkę swoją?

Przez czwarte przykazanie Dekalogu: Czcij ojca swego i matkę swoją, nakazuje Bóg, abyśmy rodzicom i osobom, zajmującym ich miejsce, oddawali należną cześć, do której należy także miłość, uszanowanie, posłuszeństwo oraz opieka.

Czego zakazuje Bóg piątym przykazaniem Dekalogu: Nie zabijaj?

Piątym przykazaniem: Nie zabijaj, zakazuje Bóg zadawać bliźniemu śmierć lub jaką inną wyrządzać szkodę, czy to na ciele, czy na duszy, albo też przyczyniać się do tego.

Jakim sposobem szkodzi ktoś na duszy?

Na duszy szkodzi ktoś przez zgorszenie, to jest takim słowem lub uczynkiem niewłaściwym, które bliźniemu dają sposobność upadku duchownego.

Czego zakazuje Bóg szóstym przykazaniem Dekalogu: Nie cudzołóż?

Szóstym przykazaniem Dekalogu: Nie cudzołóż, zakazuje Bóg nie tylko wiarołomstwa w małżeństwie, lecz także wszelkiego grzechu zewnętrznego przeciwko czystości i wszystkiego, co wiedzie do grzechu nieczystości.

Jakie są główne przyczyny, które wiodą do grzechu przeciwko czystości i których

należy starannie unikać?

Oprócz podszeptów szatańskich i poruszeń pożądliwości głównymi przyczynami, które wiodą do grzechu przeciwko czystości, i których należy starannie unikać, są następujące: próżniactwo, nieumiarkowanie w jedzeniu i piciu, złe towarzystwo, bezwstydne mowy, czytanie złych pism, nieprzystojne widowiska, nieskromne tańce, nieprzyzwoite ubrania, niebezpieczne poufałości i okazje etc.

Jakie są zazwyczaj główne skutki grzechu niepowściągliwości?

Prócz częstych szkód dla zdrowia główne skutki grzechu niepowściągliwości bywają takie: zaćmienie rozumu, odrzucenie bojaźni Bożej, wstręt do rzeczy Bożych i do cnoty, zatwardziałość serca, utrata wiary i nierzadko trwanie w grzechu bez pokuty aż do śmierci.

Jakie są główne środki zachowania czystości?

Główne środki zachowania czystości są następujące: czuwanie nad zmysłami i umartwiania ich, unikanie okazji do złego, umiarkowanie w jedzeniu i piciu, modlitwa i gorące nabożeństwo do Najświętszej Maryi Panny, a zwłaszcza częsta Spowiedź i Komunia.

Czego Bóg zakazuje siódmym przykazaniem Dekalogu: Nie kradnij?

Siódmym przykazaniem: Nie kradnij, Bóg zakazuje wszelkiego niesprawiedliwego, czy to używania cudzej pracy, czy wyrządzania szkody, czy tez przyczyniania się do jednego lub drugiego.

Czego zakazuje Bóg ósmym przykazaniem Dekalogu: Nie mów fałszywego świadectwa

przeciw bliźniemu swemu?

Ósmym przykazaniem Dekalogu: Nie mów fałszywego świadectwa przeciw bliźniemu swemu, Bóg zakazuje kłamstwa, krzywoprzysięstwa i wszelakiego szkodzenia bliźniemu słowami.

Jakim sposobem wyrządza ktoś bliźniemu szkodę słowami?

Bliźniemu wyrządza ktoś słowami krzywdę głównie oszczerstwem, obmową, obelgą, lekkomyślnym posądzeniem, naruszeniem tajemnicy.

Czego zakazuje Bóg dziewiątym przykazaniem Dekalogu: Nie pożądaj żony bliźniego

swego?

Dziewiątym przykazaniem Dekalogu: Nie pożądaj żony bliźniego swego, zakazuje Bóg nie tylko tego niegodziwego pożądania, lecz także wszelkiego wewnętrznego grzechu przeciwko czystości, tak jak zewnętrznego zakazuje szóstym przykazaniem.

Czego zakazuje Bóg dziesiątym przykazaniem Dekalogu: Nie pożądaj żadnej rzeczy, która jego (bliźniego) jest?

Dziesiątym przykazaniem: Nie pożądaj żadnej rzeczy, która jego (bliźniego) jest, Bóg zakazuje

niesłusznego i nieuporządkowanego pożądania cudzej własności.

Które jest największe przykazanie Dekalogu?

Największe przykazanie Dekalogu jest następujące: Będziesz miłował Pana Boga swego z wszystkiego serca swego, ze wszystkiej duszy swojej i ze wszystkich sił swoich, a bliźniego swego jak siebie samego.

Rozdział V

O PRZYKAZANIACH KOŚCIELNYCH

Ile jest przykazań kościelnych?

Przykazań kościelnych, które katolik powinien wszystkie zachowywać, jest więcej, np. przykazanie o nieczytaniu i nieprzechowywaniu książek zakazanych, o nienależeniu do sekty masońskiej i innych sekt tego rodzaju, o zaniechaniu w czasie zakazanym uroczystych ślubów małżeńskich, o niepaleniu zwłok i inne, ale zwykle wylicza się tylko pięć przykazań kościelnych, które dotyczą raczej zwyczajnego życia duchownego wszystkich wiernych.

Rozdział VI

O RADACH EWANGELICZNYCH

Co to są rady ewangeliczne?

Rady ewangeliczne są to środki, które Jezus Chrystus podał do łatwiejszego i pełniejszego osiągnięcia doskonałości duchowej.

Które są główne rady ewangeliczne?

Te są główne rady ewangeliczne: dobrowolne ubóstwo, doskonała czystość i osobliwe posłuszeństwo dla miłości Jezusa Chrystusa.

Kto winien pójść za radami ewangelicznymi?

Za radami ewangelicznymi winni pójść ci, którzy się dobrowolnie do tego zobowiązali, jak np. zakonnicy, którzy ślubowali, że będą zachowywać trzy rady ewangeliczne według reguły swego zakonu.

Rozdział VII

O ŁASCE

Co to jest łaska?

Łaska jest to dar nadprzyrodzony, którego Bóg udziela stworzeniom rozumnym z własnej dobrej woli, żeby mogły dostąpić żywota wiecznego.

Co to jest łaska uświęcająca?

Łaska uświęcająca jest to fizyczna nadprzyrodzona właściwość, stale w duszy tkwiąca; przez nią człowiek staje się uczestnikiem natury Pana Boga, świątynią Ducha Świętego, przyjacielem i adoptowanym dzieckiem Boga, dziedzicem chwały niebieskiej i przez to zdolnym do wykonywania uczynków, zasługujących na żywot wieczny.

Jakim sposobem człowiek może utracić łaskę uświęcającą?

Łaskę uświęcającą traci człowiek przez każdy grzech śmiertelny.

Jakie są główne środki zyskania łaski Bożej?

Główne środki zyskania łaski Bożej to modlitwa o nią i Sakramenty, które zawierają łaskę i udzielają jej.

Rozdział VIII

O MODLITWIE

Co to jest modlitwa?

Modlitwa jest to pobożne wzniesienie duszy do Boga, żeby Mu oddawać cześć, dziękować za otrzymane dobrodziejstwa, prosić Go o odpuszczenie grzechów i o inne rzeczy potrzebne lub pożyteczne bądź dla nas samych, bądź też dla drugich.

Jakie są rodzaje modlitwy?

Dwa: pierwsza jest modlitwa wewnętrzna, czyli myślą; polega ona na tym, że człowiek w myśli i w sercu rozmawia z Bogiem i rozważa prawdy wieczne, drugim rodzajem modlitwy jest modlitwa ustna czyli słowami; polega na tym, że człowiek wymawia słowa modlitwy z wewnętrzną uwagą i pobożnym sercem.

Dlaczego czasem nie otrzymujemy tego, o co się modlimy?

Czasem nie otrzymujemy tego, o co się modlimy, ponieważ albo nie modlimy się dobrze, albo prosimy o coś niewłaściwego; w takich razach jednak Bóg bez wątpienia użyczy nam we właściwym czasie łask innych, nawet większych.

Jaka jest najdoskonalsza spośród wszystkich modlitw?

Najdoskonalszą spośród wszystkich modlitw jest Modlitwa Pańska, czyli Ojcze nasz, do którego dodaje się zwykle Pozdrowienie Anielskie, czyli Zdrowaś Maryjo.

Czy Najświętsza Maryja Panna, Matka Boża, jest także naszą matką?

Najświętsza Maryja Panna, Matka Boża, jest także naszą matka przez przybranie, dzięki któremu my jesteśmy braćmi jej Syna; Jezus Chrystus, umierając na krzyżu, sam to potwierdził, gdy wszystkich ludzi w osobie św.Jana dał za synów Najśw.Maryi Pannie tymi słowy: Niewiasto, oto syn twój”, a wszystkim ludziom dał za matkę Najśw.Maryję Pannę tymi słowy: „Oto matka twoja”.

Jaką korzyść odnoszą ci, którzy mają serdeczne nabożeństwo do Najśw.Maryi Panny?

Ci, którzy mają serdeczne nabożeństwo do Najśw.Maryi Panny, odnoszą tę wielką korzyść, że ona ich nawzajem darzy szczególną miłością macierzyńską i opiekuje się nimi.

Rozdział IX

O SAKRAMENTACH

Co to jest Sakrament?

Sakrament jest to znak zewnętrzny, ustanowiony przez Jezusa Chrystusa dlanoznaczenia łaski i udzielenia jej tym, którzy Sakrament godnie przyjmują.

Co to jest sakrament bierzmowania?

Sakrament bierzmowania jest to sakrament, ustanowiony przez Jezusa Chrystusa dla udzielenia osobnej łaski i darów Ducha Świętego, dzięki którym bierzmowany zyskuje siłę do wyznawania wiary słowem i uczynkiem jako doskonały żołnierz Chrystusa.

Co to jest Eucharystia?

Eucharystia, oznaczająca mniej więcej tyle co dobra łaska czy dziękczynienie, jest najbardziej Boskim darem Zbawiciela i tajemnicą wiary; pod postaciami chleba i wina w Eucharystii jest sam Jezus Chrystus, ofiaruje się i jest ofiarą, daje siebie na pożywienie. Jest to zarazem ofiara i Sakrament Nowego Przymierza.

Co się stało, kiedy Jezus Chrystus wypowiedział słowa konsekracyjne nad chlebem i winem?

Kiedy Jezus Chrystus wypowiedział słowa konsekracyjne nad chlebem i winem, dokonała się cudowna i osobliwa przemiana całej substancji chleba w ciało i całej substancji wina w krew Jezusa Chrystusa, a pozostały tylko postacie chleba i wina.

Jak się nazywa ta przemiana?

Ta przemiana nazywa się transsubstancjacją czyli przeistoczeniem.

Cóż się tedy dzieje, gdy kapłan we Mszy św. nad chlebem i winem wymawia słowa konsekracji?

Gdy kapłan we Mszy św. nad chlebem i winem wymawia słowa konsekracji, wówczas pod postaciami chleba i wina staje się obecne prawdziwie, rzeczywiście i istotnie Ciało i Krew Pana naszego Jezusa Chrystusa, razem z Jego duszą i Bóstwem.

Co to jest ofiara?

Ofiara jest to dar widzialny, który składamy ku czci Boga przez zniszczenie lub przemianę, żeby Go uznać najwyższym Panem, stworzycielem i ostatecznym celem naszym.

Czy Msza święta jest prawdziwą i właściwą ofiarą Nowego Przymierza?

Msza święta jest prawdziwą i właściwą ofiarą Nowego Przymierza, bo Jezus Chrystus, zastąpiony przez kapłana, ofiaruje w niej Bogu w sposób bezkrwawy i tajemniczy swoje Ciało i Krew pod postaciami chleba i wina.

Po co Jezus Chrystus ustanowił tę cudowną ofiarę?

Jezus Chrystus ustanowił tę cudowną ofiarę, żeby Kościołowi zostawić widzialną ofiarę, jak tego wymaga ludzka natura; Msza święta ma przedstawiać ową ofiarę krwawą, którą Jezus Chrystus miał złożyć raz na Krzyżu; przez Mszę świętą ma aż do końca świata trwać Jego pamiątka, zbawcza moc owej ofiary ma się nam poprzez Mszę świętą udzielać na odpuszczenie grzechów, które popełniamy codziennie

Za kogo odprawia się Msza święta?

Każda Msza święta, ponieważ jest ofiarą Kościoła powszechnego, składana przez publicznego tego Kościoła sługę, odprawia się nie tylko za samego odprawiającego ją, lecz za wspólny pożytek wiernych, bądź żywych, bądź też zmarłych, głównie zaś za tych, których kapłan we Mszy świętej wymienia

Rozdział X

O CNOTACH

Co to jest cnota?

Cnota jest to stała zdolność woli do czynienia dobrego a unikania złego.

Co to jest cnota teologiczna?

Cnota teologiczna jest to cnota, której przedmiotem bezpośrednim jest Bóg jako cel nadprzyrodzony, i która człowieka wprost do Niego.

Ile jest cnót teologicznych?

Cnót teologicznych jest trzy: wiara, nadzieja i miłość.

Co to jest wiara?

Wiara jest to cnota nadprzyrodzona, która pod natchnieniem i z pomocą łaski sprawia, ze przyjmujemy za prawdę to, co Bóg objawił, a przez Kościół do wierzenia podaje; przyjmujemy zaś to za prawdę nie dlatego, żebyśmy przyrodzonym światłem rozumu przejrzeli wewnętrzna prawdziwość tych prawd, lecz przez wzgląd na powagę samego Boga, który to objawił, a który się ani mylić nie może ani w błąd wprowadzać.

Czy musimy wierzyć we wszystkie prawdy objawione?

Musimy wierzyć we wszystkie prawdy objawione, przynajmniej ogólnie, np. wierzę we wszystko, co Bóg objawił, a Kościół do wierzenia podaje, albo krócej: wierze we wszystko, w co wierzy Kościół, Matka Święta; szczegółowo zaś i wyraźnie musimy wierzyć, że jest Bóg, że za dobre nagradza, a za złe karze, ze jest Trójca Święta, ze Jezus Chrystus stał się człowiekiem dla naszego zbawienia.

Czy wiara może być przeciwna rozumowi?

Wiara, choć przewyższa rozum, w żaden sposób nie jest przeciwna rozumowi, ani też między wiarą a rozumem nigdy nie może zachodzić żadna sprzeczność.

W jaki sposób traci się wiarę?

Wiarę traci się przez odstępstwo lub herezję, gdy mianowicie człowiek ochrzczony albo odrzuca bądź wszystkie, bądź niektóre prawdy wiary, albo też dobrowolnie podaje je w wątpliwość.

Co to jest nadzieja?

Nadzieja jest to cnota nadprzyrodzona, która sprawia, że dla zasług Jezusa Chrystusa, oparci na dobroci, wszechmocy i wierności Boga, z ufnością oczekujemy żywota wiecznego i łask potrzebnych do jego osiągnięcia, bo Bóg obiecał żywot wieczny tym, którzy będą wykonywać uczynki dobre.

Co to jest rozpacz?

Rozpacz jest to dobrowolny i świadomy brak ufności, by człowiek mógł otrzymać od Boga szczęście wieczne i środki, które do niego wiodą.

Co to jest miłość?

Miłość jest to cnota nadprzyrodzona, która sprawia, że miłujemy Boga nade wszystko dla Niego samego, a siebie samych i bliźniego dla Boga.

W jaki sposób mamy przede wszystkim okazywać Bogu swą miłość?

Miłość swą mamy Bogu okazywać przede wszystkim przez zachowanie jego przykazań.

Czy miłość, którą winniśmy miłować bliźniego, obejmuje także nieprzyjaciół?

Miłość, którą winniśmy miłować bliźniego, obejmuje także nieprzyjaciół, bo oni także są bliźnimi naszymi, a Bóg sam dał nam to przykazanie i zostawił nam przykład.

Co to jest cnota kardynalna?

Cnota kardynalna jest to taka cnota, która za bezpośredni przedmiot ma uczynki uczciwe zgodne ze zdrowym rozumem.

Ile jest cnót głównych kardynalnych?

Głównych cnót kardynalnych jest cztery: roztropność, sprawiedliwość, męstwo i wstrzemięźliwość.

Dlaczego te cnoty nazywają się kardynalnymi?

Te cnoty dlatego nazywają się cnotami kardynalnymi, ponieważ stanowią jakby zawiasy i fundament całego gmachu obyczajowego, a inne cnoty do nich się sprowadzają.

Co sprawiają cnoty kardynalne?

1. Roztropność sprawia, że we wszystkich sprawach poznajemy, co należy czynić albo czego unikać, żeby osiągnąć żywot wieczny;
2. Sprawiedliwość sprawia, że każdemu oddajemy to, co mu się należy od nas;
3. Męstwo sprawia, że się nie pozwalamy odstraszyć od dobrego żadnymi trudnościami lub prześladowaniami, ani nawet śmiercią;
4. Wstrzemięźliwość sprawia, że poskramiamy niedozwolone zmysłowe skłonności, a w używaniu tego, co jest dozwolone, zachowujemy miarę.

Ile jest darów Ducha Świętego?

Darów Ducha Świętego jest siedem: mądrość, rozum, rada, męstwo, umiejętność, pobożność i bojaźń Boża.

W jakim celu Bóg wlewa te dary?

Te dary Bóg wlewa człowiekowi sprawiedliwemu, żeby łatwiej i szybciej przyjmował natchnienia Ducha Świętego i szedł za nimi, gdy go nimi Duch Święty różnorako nakłania do dobrego a unikania złego.

Co sprawiają w nas dary Ducha Świętego?

1. Mądrość daje nam pomoc, żebyśmy znajdowali radość w rozważaniu rzeczy Boskich, i żebyśmy o sprawach Boskich i ludzkich myśleli po Bożemu;
2. Rozum, żebyśmy, o ile to jest możliwe u człowieka, coraz lepiej poznawali tajemnice wiary jako godne wiary;
3. Rada, żebyśmy się strzegli zasadzek szatana i świata, a w wątpliwościach zrozumieli, co się bardziej przyczynia do chwały Bożej i do naszego oraz bliźnich zbawienia;
4. Męstwo, żebyśmy doznawali szczególnej mocy do zwyciężania pokus i innych przeszkód w życiu duchownym;
5. Umiejętność, żebyśmy należycie odróżniali między tym, w co należy wierzyć a w co nie, i żebyśmy się trzymali właściwego kierunku w sprawach życia duchownego;
6. Pobożność, abyśmy należytą część i służbę oddawali Bogu, Świętym i tym ludziom, którzy nam zstępują Boga, i abyśmy wspomagali biednych i nieszczęśliwych dla miłości Boga;
7. Bojaźń Boża, żebyśmy unikali grzechów przez bojaźń obrazy Boskiej, płynącą z dziecięcej czci dla majestatu Bożego.

Rozdział XI

O GRZECHACH UCZYNKOWYCH, CZYLI OSOBISTYCH

Cóż to więc jest grzech uczynkowy?

Grzech uczynkowy jest to świadome i dobrowolne przekroczenie prawa Boskiego.

Jakim sposobem może być popełniony grzech uczynkowy?

Grzech uczynkowy może być popełniony myślą, mową i uczynkiem, zarówno dokonanym jak zaniedbanym, i to albo przeciw Bogu, albo przeciw nam samym, albo przeciw bliźniemu, zależnie od tego, czy prawo, które się przekracza, dotyczy wprost Boga, czy też nas samych czy bliźniego.

Co to jest grzech śmiertelny?

Grzech śmiertelny jest to przekroczenie prawa, popełniane z wiedzą i wolą przy świadomości ciężkiego przewinienia.

Dlaczego ten grzech nazywa się śmiertelnym?

Ten grzech nazywa się śmiertelnym dlatego, ponieważ odwracając duszę od jej celu ostatecznego, pozbawia ją jej życia nadprzyrodzonego, czyli łaski uświęcającej, skazuje ją na śmierć wiekuistą w piekle, uśmierca zdobyte zasługi, tak, że już się nie mogą przydać na żywot wieczny, dopóki nie odżyją przez odzyskanie na nowo łaski; w końcu grzech śmiertelny czyni człowieka niezdolnym do nabywania dalszych zasług na niebo.

Co w Piśmie świętym Bóg poleca nam jako nader skuteczny środek uchronienia się od grzechów?

W Piśmie świętym Bóg jako nader skuteczny środek uchronienia się od grzechów poleca nam pamiętać rzeczach ostatecznych, tak nas upominając: „We wszystkich sprawach swoich pamiętaj na ostateczne rzeczy swoje, a na wieki nie zgrzeszysz”.

Ile jest grzechów przeciwko bliźniemu wołających o pomstę do nieba?

Cztery są grzechy przeciwko bliźniemu, wołające o pomstę do nieba, a mianowicie:

a. rozmyślne zabójstwo;

b. grzech sodomski;

c. uciemiężenie ubogich oraz wdów i sierot;

d. zabieranie lub zatrzymywanie umówionej zapłaty sługom i robotnikom.

Dlaczego mówi się, że te grzechy wołają o pomstę do nieba?

Dlatego się mówi, że te grzechy wołają o pomstę do nieba, ponieważ przed innymi grzechami mają w sobie nadzwyczajną i jawną niegodziwość i ściągają gniew i zemstę Bożą na tych, którzy je popełniają.

Które są grzechy główne?

Następujące są grzechy główne:

1. pycha;

2. łakomstwo;

3. nieczystość;

4. zazdrość;

5. obżarstwo i pijaństwo;

6. gniew;

7.  lenistwo.

Dlaczego te grzechy nazywają się głównymi?

Te grzechy nazywają się głównymi, ponieważ są jakby źródłem i korzeniem wszystkich innych

grzechów i nałogów.

Rozdział XII

O RZECZACH OSTATECZNYCH

Co w Piśmie świętym Bóg poleca nam jako nader skuteczny środek uchronienia się grzechów?

W Piśmie świętym Bóg jako nader skuteczny środek uchronienia się grzechów poleca nam pamięć na rzeczy ostateczne, tak nas upominając: „We wszystkich sprawach swoich pamiętaj na ostateczne rzeczy swoje, a na wieki nie zgrzeszysz”.

Co to są rzeczy ostateczne?

Rzeczy ostateczne są to te rzeczy, które człowieka spotkają na ostatku, to jest śmierć, sąd, piekło, niebo; ale po sądzie przed niebem może być czyściec.

Co powinniśmy sobie głównie przypominać o śmierci?

O śmierci powinniśmy sobie przypominać głównie, ze jest ona karą za grzechy, że jest chwilą, od której zależy wieczność, tak, iż po śmierci nie ma już miejsca na pokutę i zasługę, i że nie wiemy, kiedy i jak umrzemy.

Co się dzieje z duszą zaraz po śmierci?

Zaraz po śmierci dusza staje przed trybunałem Chrystusa na sąd szczegółowy.

Z czego odbywa się sąd szczegółowy nad duszą?

Na sądzie szczegółowym dusza będzie sądzona ze wszystkiego, a więc z myśli, słów, uczynków i z opuszczenia dobrego; a wyrok ten zostanie zatwierdzony na sądzie powszechnym, który jest jakby ujawnieniem na zewnątrz wyroku na sądzie szczegółowym.

Co się stanie z duszą po sądzie szczegółowym?

Po sądzie szczegółowym dusza, jeżeli nie będzie mieć łaski z powodu grzechu śmiertelnego, zaraz idzie do piekła; jeżeli jest w stanie łaski, a jest także wolna od wszystkich grzechów powszednich i od wszystkich kar doczesnych, idzie zaraz do nieba; jeżeli zaś jest wprawdzie w stanie łaski, ale jeszcze ma na sobie jakiś grzech powszedni, albo jakąś nie odpokutowaną. Karę doczesną dostaje się do czyśćca, dopóki nie uczyni w zupełności zadość sprawiedliwości Bożej.

Co będzie z potępionymi w piekle?

W piekle, które Pismo św. nazywa także przepaścią lub gehenną, wieczne męki cierpią złe duchy, a razem z nimi ludzie potępieni, na samej tylko duszy przed sądem powszechnym, a na duszy i ciele po sądzie powszechnym.

Na czym polegają kary potępionych?

Kary potępionych polegają na tym, że:

1. nie mogą oni nigdy oglądać Boga;
2. doznają najstraszliwszych mąk ognia piekielnego, który jest ogniem rzeczywistym, co pali a nie niszczy; doznają też potępieni mąk z powodu ciemności, wyrzutów sumienia i niewymownego smutku i rozpaczy, oraz z powodu towarzystwa szatanów i innych potępionych

Co będzie z duszą w czyśćcu?

Dusza w czyśćcu cierpi kary doczesne za grzechy, za życia jeszcze nie odpokutowane zupełnie, dopóki w pełności nie uczyni zadość sprawiedliwości Bożej i nie dostanie się do nieba.

Jakie męki cierpi dusza w czyśćcu?

Dusza w czyśćcu cierpi z tego powodu, że jeszcze nie ogląda Boga; cierpi ona też inne dotkliwe męki.

Co będzie z duszami w niebie?

W niebie dusze sprawiedliwych bez ciał przed sądem ostatecznym, a z ciałami po sądzie ostatecznym, cieszą się oglądaniem Boga twarzą w twarz, a przez to zażywają na wieki wszelkiego szczęścia, bez domieszki czy bojaźni jakiegokolwiek zła, w towarzystwie Pana naszego Jezusa Chrystusa, Najświętszej Maryi Panny i wszystkich Świętych.