Tragedia polskiego narodu w czasie II wojny światowej spowodowała, że tysiące naszych rodaków zostało zmuszonych opuścić swoje rodzinne strony przed represjami od strony agresorów na suwerenność i niepodległość Polski. Szczególnie mało współcześni Polacy wiedzą o tragedii rodaków z terenów, które na życzenie Stalina zostały odłączone od Rzeczypospolitej za zgodą zachodnich aliantów.
Na terenie Afryki Wschodniej (obecnie Tanzania) w 1942 roku powstał obóz dla polskich uchodźców, którym udało się opuścić piekło sowieckiego imperium. Na terenie Afryki Wschodniej i Południowej założono łącznie 22 osiedla, największe w masywie Kilimandżaro w miejscowości Tengeru.
(…) do Tengeru (…) jechaliśmy pociągiem, nawet nikt nie wyobraża, jakie to jest piękne wrażenie. To myśmy dzieci… to takie oczy!… Jechał pociąg. Po tej stronie żyrafy, po tej stronie słonie, po tej stronie lwy (…) Ale to było przepiękne! Ja tego nigdy nie zapomnę (…) Dostawaliśmy prowiant, nie pamiętam czy raz w miesiącu czy raz na dwa tygodnie. Owoce i suchy prowiant: to kawa, herbata, cukier, mąka, oczywiście tego nie bardzo wystarczało (…) Pamiętam cmentarz… bo myśmy chodziły z koleżankami, tam było dużo grobów. Myśmy zawsze te groby… pilnowaliśmy (…) Tam była u nas jedna, znaczy mężatka, miała męża, ona miała siostrę i ta siostra miała dziecko (…) tam jest pochowane (…) Myśmy tego bardzo pilnowaliśmy… Tengeru. [Umarł] chyba przy porodzie[1].
Pomimo upływu lat, ślady po Polakach uratowanych z sowieckiego piekła nadal są widoczne w Afryce Wschodniej. Znajdują się tam polskie groby, gdzie krzyże znaczą kres tułaczki tych, których wojna wyrwała z rodzinnych siedzib. Cieszy niezmiernie fakt, że miejsca takie są na trasach wędrówek polskich podróżników. Serdecznie zapraszamy do zapoznania się z materiałem z podróży po Tanzanii i wizyty na tym cmentarzu polskiego podróżnika Dawida Fazowskiego z kanału Przez świat na Fazie.
Krzysztof Żabierek
[1] Pokolenia odchodzą. Relacje źródłowe polskich Sybiraków z Wielkiej Brytanii. Leeds, pod red. H. Chudzio, A. Chłosta-Sikorska, M. Buś, Kraków 2016, s. 40-44.
Za: magnapolonia.org